Pierwsza klasa integracyjna powstała w naszym gimnazjum w roku szkolnym 2004/2005.

PODSTAWOWA TERMINOLOGIA ZWIĄZANA

Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

Osoby niepełnosprawne - osoby o niepełnej sprawności jednego lub kilku zmysłów (np.: wzroku, słuchu), fizycznej (np.: narządu ruchu), intelektualnej (np.: zespół Downa) lecz o równych prawach i obowiązkach w życiu społecznym; znaczenie terminu niepełnosprawny wciąż ewoluuje, obecnie stosuje się częściej termin "osoby o specjalnych potrzebach";

 

Niewidomi - osoby, które nie widzą od urodzenia lub od tak wczesnego dzieciństwa, że nie pamiętają, by kiedykolwiek widziały, w nauce czytania i pisania nie posługują się pismem płaskim (czarnodrukiem), a jedynie brajlem;

 

Brajl - system pisma punktowego dla niewidomych opracowany przez Louisa Braille'a. Poszczególne litery stanowią kombinację sześciu wypukłych punktów (po trzy punkty w dwóch pionowych rzędach) mieszczących się pod opuszkiem palca wskazującego. Pismo brajla pozwala na zapisywanie liter, cyfr, znaków przestankowych, działań matematycznych, oznaczeń muzycznych itp.

 

Niesłyszący - osoby, u których wada słuchu uniemożliwia odbiór mowy drogą naturalną (za pomocą słuchu);

 

Język migowy - system porozumiewania się osób niesłyszących przy pomocy umownych znaków określających osoby, rzeczy, zjawiska, czynności itp.

 

Niepełnosprawni intelektualnie - osoby o obniżonej sprawności intelektualnej, które różnią się od swoich rówieśników w zakresie rozwoju procesów poznawczych, percepcyjnych i emocjonalnych;

 

Niepełnosprawni ruchowo - osoby o niepełnej sprawności fizycznej;

 

Mózgowe Porażenie Dziecięce - grupa zaburzeń ruchowych powstałych w wyniku uszkodzenia mózgu we wczesnym okresie ciąży, okresie okołoporodowym lub w ciągu pierwszych lat życia;

 

Niepełnosprawność sprzężona - u danej osoby występują dwie lub więcej niesprawności np. głuchoniewidomi.

 

Zespół Downa - zespół zaburzeń rozwojowych związanych z trisomią 21. chromosomu, osoby z zespołem Downa są niepełnosprawne intelektualnie;

 

Przyczyny niepełnosprawności mogą być wrodzone, nabyte podczas ciąży, na skutek powikłań podczas porodu lub nabyte w okresie życia np.: w wyniku wypadku, choroby czy związane z wiekiem starczym.

 

Opracowania dokonali :

Uczniowie klasy integracyjnej pod kierunkiem wychowawcy Kamili Derbis (maj 2012r.).

POJĘCIA  NAJCZĘŚCIEJ WYSTEPUJĄCE W OPINII

PORADNI PSYCHOLOGICZNO – PEDAGOGICZNEJ

 

Diagnoza psychologiczna - obejmuje charakterystykę szerokiego zakresu funkcji psychicznych: rozwój

intelektualny i poznawczy (myślenie, pamięć, uwaga, spostrzeganie itp.), rozwój emocjonalny

(osobowość, temperament itp.), rozwój społeczny.

 

Diagnoza pedagogiczna– diagnoza uczniów z trudnościami dydaktycznymi w nauce szkolnej, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju funkcji percepcyjno – motorycznych odpowiadających za proces nauki pisania i czytania; ocena poziomu umiejętności matematycznych (diagnoza przyczyn niepowodzeń w uczeniu się matematyki);.

 

Funkcje poznawcze- (procesy poznawcze) – zespół procesów, dzięki którym odbieramy informacje z otoczenia oraz stosunki między nimi, a więc odzwierciedlamy w naszej psychice to, co nas otacza. W czytaniu i pisaniu biorą udział takie procesy poznawcze jak: uwaga, pamięć, wrażenia i spostrzeżenia wzrokowe, słuchowo-językowe, dotykowe, kinestetyczne, orientacja w schemacie ciała i kierunkach w przestrzeni. W komunikowaniu się z pomocą pisma dodatkowo zaangażowane jest też myślenie, dzięki czemu rozumiemy czytany tekst i pisząc, tworzymy nowe teksty.

 

Inteligencja ogólna – jest wypadkową inteligencji werbalnej (słownej) i niewerbalnej (bezsłownej, praktyczno-technicznej); można ją zmierzyć za pomocą różnych skal inteligencji, np. D. Wechslera (WISC-R). Wyniki są sformułowane w postaci ilorazów inteligencji. Można ustalić, jaki jest poziom inteligencji badanej osoby: przeciętny, poniżej lub powyżej przeciętnej, wysoki itp.

 

Integracja percepcyjno- motoryczna – współdziałanie (współpraca) procesów poznawczych i czynności ruchowych, np.: przy pisaniu ze słuchu – uwaga, analiza i synteza wzrokowa i słuchowa oraz ruch ręki piszącej.

Koordynacja wzrokowo- ruchowa – współpraca oka i ręki, umożliwia wykonywanie precyzyjnych ruchów rąk pod kontrolą wzroku, m.in. rysowanie i pisanie.

Lateralizacja jednorodna: prawo lub lewostronna – dominacja czynności ruchowych jednej ze stron ciała (najczęściej prawej ręki, nogi, oka, ucha), związana z dominacją jednej z półkul mózgowych.

 

Lateralizacja nieustalona – brak dominacji stronnej ciała (oburęczność, obuoczność),charakterystyczna do 5-6 roku życia; ustalenie się dominacji ręki i oka powinno nastąpić do siódmego roku życia, gdy dziecko podejmuje naukę pisania.

 

Lateralizacja niejednorodna (skrzyżowana) – np.: dominacja lewego oka i prawej ręki;

nie może być traktowana jako objaw patologii, jednak wśród uczniów z dysleksją przypadków skrzyżowanej lateralizacji jest istotnie więcej niż wśród dobrze czytających.

 

Pamięć logiczna – oparta na logicznym myśleniu, kojarzeniu faktów, wiązaniu ich ze sobą.

Pamięć bezpośrednia – świeża; pozwala zapamiętać i natychmiast odtworzyć zapamiętany materiał;

zaburzenia powodują, że uczeń ma problemy z zapamiętaniem zdań podczas pisania dyktanda, z zapamiętaniem dwóch poleceń jednocześnie, z liczeniem w pamięci. Ważnym czynnikiem wpływającym jest koncentracja uwagi.

Pamięć wzrokowa - zdolność do utrwalania i przypominania informacji wizualnej (zapamiętywania spostrzeżeń wzrokowych) i dzięki temu przyswajania wiedzy.

 

Pamięć słuhowa bezpośrednia (pamięć świeża) – pozwala zapamiętywać i natychmiast odtworzyć usłyszany materiał. Pamięć słuchową bezpośrednią wykorzystujemy pisząc dyktanda czy powtarzając za kimś np.: numer telefonu. Zdolność zapamiętywania jest ograniczona do kilkudziesięciu sekund, potem materiał utrwala się w

pamięci długoterminowej lub ulega zapomnieniu.

 

Obniżona sprawność manualna (grafomotoryczna) – niska sprawność ruchowa rąk; charakterystyczne jest np. późne nabywanie umiejętności związanych z samoobsługą (ubieranie się, zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł), trudności w posługiwaniu się nożyczkami; niska sprawność manualna pociąga za sobą obniżony poziom graficzny pisma (obniżona sprawność grafomotoryczna), wolne tempo pisania, nieestetyczny wygląd zeszytów; dzieci z obniżoną sprawnością manualną szybko się męczą przy pracach graficznych i pisaniu.

 

Tempo uczenia się wzrokowo- ruchowego – szybkość uczenia się pisania symboli graficznych opartego na koordynacji oka i ręki; uzależnione jest od prawidłowej sprawności manualnej i ustalonej lateralizacji; często obniżone u osób z dysleksją.

 

Zaburzenia orientacji przestrzennej – brak orientacji w prawej i lewej stronie ciała oraz w kierunkach w przestrzeni (w lewo, w prawo, wyżej, niżej, w przód, w tył, nad, pod, itd.); związane są z nimi trudności w rysowaniu (niewłaściwe proporcje i rozplanowanie rysunku), czytaniu (przestawianie liter i cząstek wyrazów, przeskakiwanie linijek), w pisaniu (rozplanowanie kartki, mylenie liter i cyfr o podobnych kształtach, pisanie od prawej do lewej strony).

 

Zdolność przestrzennej organizacji materiału wzrokowego – umiejętność złożenia w całość określonego obrazu (rysunek, kompozycja geometryczna), z uwzględnieniem elementów zasadniczych budujących ten obraz oraz elementów szczegółowych.

 

Nieharmonijny rozwój poszczególnych funkcji – występuje, gdy poszczególne sfery rozwijają się w innym tempie (opóźnienie lub przyspieszenie rozwoju poszczególnych funkcji), np.: opóźnienie rozwoju mowy, opóźnienie rozwoju emocjonalnego.

 

Podstawowe umiejętności arytmetyczne - przeliczanie, dodawanie, odejmowanie, w przypadku starszych dzieci - mnożenie, dzielenie, rozwiązywanie zadań z treścią.

Myślenie przyczynowo- skutkowe – umiejętność wskazywania następstw określonych sytuacji, wyszukiwania przyczyn pewnych stanów rzeczy, porządkowania zdarzeń (np.: w układaniu historyjek obrazkowych), planowanie i przewidywanie kolejnych zdarzeń.

Myślenie przez analogię – polega na formułowaniu wniosków na temat danej sytuacji na podstawie podobnej, znanej sytuacji, wyciąganiu wniosków z podobieństw między przedmiotami, sytuacjami. Związane jest z klasyfikowaniem – tworzeniem różnych zbiorów na podstawie wspólnej cechy.

 

Analiza i synteza – rozkładanie na części i składanie materiału wzrokowego (obrazki, wyrazy) lub słuchowego (dźwięki, zdania, słowa) w celu budowania całości obrazu, słowa,

 

Analizator wzrokowy - podczas czytania sprowadza się on do spostrzegania tekstu, wyodrębniania z niego wyrazów, wyodrębniania kolejnych liter w wyrazie odróżniania podobnych liter, zapamiętywania ich, rozpoznawania; podczas pisania zachodzi przypominanie sobie kształtu liter, sposobu łączenia ich w strukturę, jaką jest sylaba, a następnie łączenia sylab w wyrazy, wyrazów w zdania i konstruowanie tekstu rozplanowanego na kartce zeszytu.

 

Analizator słuchowy- służy do odbioru bodźców słuchowych, w tym dźwięków mowy, ich spostrzegania, zapamiętywania. Uczestniczy w porozumiewaniu się za pomocą mowy. Wraz z innymi analizatorami stanowi neurofizjologiczną podstawę procesów czytania i pisania.

 

Analizator kinestetyczno- ruchowy - chodzi tu zarówno o motorykę dużą, tj. zaburzenia koordynacji dużych grup mięśniowych, jak również o zaburzenia motoryki małej, tj. rozwoju manualnego. Tak więc zaburzony rozwój funkcji analizatora kinestetyczno-ruchowego w znacznym stopniu wpływa na obniżenie sprawności manualnej. Każdy z analizatorów musi dobrze funkcjonować samodzielnie, jak również dobrze współpracować z

innymi.

 

Słuch fonemowy – pozwala wyodrębnić z potoku mowy wyrazy, w wyrazach - sylaby, w sylabach - głoski, uchwycić kolejność głosek w wyrazie, a także odróżnić poszczególne głoski (zwłaszcza głoski dźwięczne od ich bezdźwięcznych odpowiedników.

 

Percepcja słuchowa - to zdolność do odbioru dźwięków, ich rozpoznawania i różnicowania, a także interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń.

 

Percepcja wzrokowa - podstawową funkcją jest wyodrębnienie i rozpoznanie obiektów i ich lokalizacji w przestrzeni. Odpowiedni poziom rozwoju percepcji wzrokowej umożliwia dziecku naukę czytania, pisania, wykonywanie zadań arytmetycznych oraz rozwinięcie innych umiejętności wymaganych od niego w trakcie nauki szkolnej.

 

Deficyty rozwojowe (dysfunkcje) – parcjalne lub fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego – opóźnienie rozwoju psychomotorycznego, wolniejsze tempo rozwoju określonych funkcji.

Parcjalne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego obejmują większy obszar czynności, na przykład motoryki(dużej – sprawności ruchowej całego ciała, małej – sprawności rąk), rozwoju mowy(zarówno czynnej – mówienie, jak i biernej – rozumienie);

Fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego obejmują mniejszy obszar czynności, na przykład tylko motoryki rąk lub tylko mowy czynnej (dziecko wszystko rozumie, ale ma trudności z wypowiadaniem się).

Dostosowanie wymagań edukacyjnych – czyli dopasowanie programu nauczania do indywidualnych potrzeb ucznia, z uwzględnieniem np. wolniejszego tempa pracy, deficytów w funkcjonowaniu analizatorów, obniżonych możliwości poznawczych ucznia (inteligencja poniżej przeciętnej), specyficznych trudności w uczeniu (dysleksja, dysortografia) itp. Zastosowanie takich kryteriów egzekwowania wiedzy i umiejętności, które uwzględniają możliwości i ograniczenia, a więc dysfunkcje oraz mocne strony rozwoju i funkcjonowania dziecka.

Globalne opóźnienie rozwoju – to zwolnienie tempa rozwoju wszystkich funkcji w takim samym stopniu. Należą do nich:

- upośledzenie umysłowe (pomimo prowadzenia intensywnej stymulacji i rewalidacji dziecko nie osiąga normalnego poziomu funkcjonowania),

- zahamowanie rozwoju intelektualnego (rozwój dziecka do pewnego okresu przebiegał mniej lub bardziej systematycznie, ale w skutek określonego czynnika chorobowego lub braku stymulacji nastąpiło zatrzymanie rozwoju),

- opóźnienia rozwoju (rozwój dziecka nie odpowiada wiekowi życia większości jego rówieśników i środowiska z którego pochodzi, oraz istnieje prawdopodobieństwo, że poziom ten dziecko osiągnie dzięki intensywnej stymulacji.

 

Opracowała Kamila Derbis

Wieluń, 21 marca 2011r.

 

                     ETYKIETA POSTĘPOWANIA WOBEC NIEPEŁNOSPRAWNYCH

 

• Nie unikaj kontaktu z niepełnosprawnymi. Nie bój się - zachowuj się w sposób naturalny.
• Staraj się dostrzegać człowieka, a nie jego niepełnosprawność.
• Osoby niepełnosprawne wolą doświadczać NORMALNOŚCI, a nie LITOŚCI.
•  Nie zakładaj, że osoba niepełnosprawna chce żeby jej pomagać. Spróbuj podejść zapytać w jaki sposób możesz jej POMÓC.

Nie obrażaj się, jeśli spotkasz się z odmową.

• Wspieraj, a nie wyręczaj!
• To, że ktoś jest niepełnosprawny intelektualnie, nie umniejsza jego GODNOŚCI.
• Nie zakładaj, że jeśli ktoś porusza się na wózku inwalidzkim, musi być niepełnoprawny intelektualnie, bądź  jest niezaradny życiowo.
• Zwracaj się bezpośrednio do osoby niepełnosprawnej. Staraj się szukać porozumienia wszelkimi drogami. Jeśli nie znasz języka migowego – po prostu pisz!
• Rozmawiając z osobą na wózku inwalidzkim, utrzymuj wzrok na wysokości jej oczu.
• Bez pozwolenia nie dotykaj psa przewodnika osoby niewidomej.
•  Nie opieraj się na wózku inwalidzkim. Jest to część przestrzeni osoby niepełnosprawnej.
• Pamiętaj osoby niepełnosprawne też się denerwują i  mogą DENERWOWAĆ INNYCH

Niepełnosprawnego też mogą ponieść nerwy, tak jak i Ciebie!

NIE BĄDŹ OBOJĘTNY! KAŻDY CZŁOWIEK POTRZEBUJE KONTAKTU Z DRUGIM CZŁOWIEKIEM, BEZ WZGLĘDU NA PŁEĆ, WIEK I STAN ZDROWIA.

Opracowania dokonali :

Uczniowie klasy integracyjnej pod kierunkiem wychowawcy Kamili Derbis /maj 2012r./

 

                         SPOSOBY DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

dla uczniów z dysleksją

1. ograniczać głośne czytanie przy całej klasie;
2. ograniczać czytanie obszernych lektur do rozdziałów istotnych ze względu na omawianą tematykę;
3. kontrolować stopień zrozumienia samodzielnie przeczytanych przez ucznia poleceń, szczególnie podczas sprawdzianów;
4. ze względu na wolne tempo czytania i/lub pisania zmniejszyć ilość zadań (poleceń) do wykonania w przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłużyć czas pracy ucznia
5. ograniczyć teksty do czytania i pisania na lekcji do niezbędnych notatek, których nie ma w podręczniku;
6. pisemne sprawdziany powinny ograniczać się do sprawdzanych wiadomości, wskazane jest zatem stosowanie tekstów do wyboru, zadań niedokończonych, tekstów z lukami – pozwoli to uczniowi skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania;
7. wskazane jest preferowanie wypowiedzi ustnych;
8. w przedmiotach ścisłych podczas wykonywania ścisłych operacji wymagających wielokrotnych przekształceń, należy umożliwić uczniowi ustne skomentowanie wykonanych działań;
9. unikać wyrywania do odpowiedzi;
10. dobrze jest posadzić ucznia blisko nauczyciela, dzięki temu zwiększy się jego koncentracja uwagi;
11. złagodzić kryteria wymagań z języków obcych;
12. podczas prac pisemnych nie uwzględniać poprawności ortograficznej;

JĘZYK POLSKI:

1. nie wymagać, by uczeń czytał głośno przy klasie nowy tekst, wskazywać wybrane fragmenty dłuższych tekstów do opracowania w domu i na ich podstawie sprawdzać technikę czytania;
2. dawać więcej czasu na czytanie tekstów, poleceń , instrukcji, szczególnie podczas samodzielnej pracy lub sprawdzianów, w miarę potrzeby pomagać w ich odczytaniu;
3. starać się w miarę możliwości przygotowywać sprawdziany i kartkówki w formie testów;
4. czytanie lektur szkolnych lub innych opracować rozłożyć w czasie, pozwalać na korzystanie z książek „mówionych”;
5. raczej nie angażować do konkursów czytania;
6. uwzględniać trudności w rozumieniu treści, szczególnie podczas samodzielnej pracy z tekstem, dawać więcej czasu, instruować lub zalecać przeczytaniu tekstu wcześniej w domu;
7. częściej sprawdzać zeszyty szkolne ucznia, ustalić sposób poprawy błędów, czuwać nad wnikliwą ich poprawą;
8. dać uczniowi czas na przygotowanie się do pisania dyktanda poprzez podanie mu trudniejszych wyrazów, a nawet wybranych zdań, które wystąpią w dyktandzie;
9. błędów nie omawiać wobec całej klasy;
10. w przypadku trudności w redagowaniu wypowiedzi pisemnych uczyć tworzenia schematów pracy;
11. nie obniżać ocen za błędy ortograficzne i graficzne w wypracowaniach;
12. dawać więcej czasu na pracy pisemne;
13. w przypadku trudności z odczytaniem pracy odpytać ucznia ustnie;
14. pozwalać na wykonanie prac na komputerze.

JĘZYKI OBCE:

1. dawać łatwiejsze zadania;
2. nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi;
3. dawać więcej czasu na opanowanie określonego zestawu słówek;
4. w fazie prezentacji leksyki zwolnić tempo wypowiadanych słów i zwrotów;
5. nowe wyrazy objaśniać za pomocą polskiego odpowiednika, w formie opisowej, podania synonimu, antonimu, obrazka;
6. w zapamiętywaniu pisowni stosować wyobrażenie wyrazu, literowanie, pisanie palcem po ławce, pisanie ze zróżnicowaniem kolorystycznym liter;
7. przy odczytywaniu tekstu przez nauczyciela pozwalać na korzystanie z podręcznika;
8. w nauczaniu gramatyki można stosować algorytmy w postaci graficznej: wykresów, tabeli, rysunków:
9. podczas prezentacji materiałów zestawiać zjawiska gramatyczne języka polskiego ze zjawiskami gramatycznymi charakterystycznymi dla języka obcego;
10. prowadzić rozmówki na tematy dotyczące uczniów;
11. dawać więcej czasu na wypowiedzi ustne i prace pisemne;
12. liberalnie oceniać poprawność ortograficzną i graficzną pisma;
13. oceniać wiedzę i wysiłek włożony w opanowanie języka.

MATEMATYKA, INFORMATYKA:

1. naukę definicji, reguł, wzorów, symboli chemicznych rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać;
2. nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi;
3. w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie  potrzeby udzielać dodatkowych wskazówek;
4. w czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań;
5. można dać też uczniowi do rozwiązania w domu podobne zadania;
6. uwzględniać trudności związane z myleniem znaków działań, przestawianiem cyfr, zapisywaniem reakcji chemicznych, itp.;
7. materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje;
8. naprowadzać na różne możliwości, jakie posiada komputer;
9. oceniać tok rozumowania, nawet gdyby ostateczny wynik zadania był błędny, co wynikać może z pomyłek rachunkowych;
10. oceniać dobrze, jeśli wynik zadania jest prawidłowy, choćby strategia dojścia do niego była niezbyt jasna, gdyż uczniowie dyslektyczni prezentują styl dochodzenia do rozwiązania niedostępny innym osobom, będący na wyższym poziomie kompetencji.

 

BIOLOGIA, HISTORIA:

1. uwzględniać trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, dat;
2. w czasie odpowiedzi ustnych dyskretnie wspomagać, dawać więcej czasu na przypominanie, wydobycie z pamięci nazw, terminów, dyskretnie naprowadzać;
3. częściej powtarzać i utrwalać materiał;
4. podczas uczenia stosować techniki skojarzeniowe ułatwiające zapamiętywanie;
5. wprowadzać w nauczaniu metody aktywne, angażujące jak najwięcej zmysłów, używać wielu pomocy dydaktycznych, urozmaicać proces nauczania;
6. zróżnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności tak, by ograniczać ocenianie na podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia;
7. przeprowadzać sprawdziany ustne z ławki, w wyjątkowych sytuacjach odpytywać indywidualnie;
8. często oceniać prace domowe.

MUZYKA, PLASTYKA, WYCHOWANIE FIZYCZNE, TECHNIKA:

1. zawsze uwzględniać trudności ucznia;
2. w miarę możliwości pomagać, wspierać, dodatkowo instruować, naprowadzać, pokazywać na przykładzie;
3. dzielić dane zadanie na etapy i zachęcać do wykonywania małymi krokami;
4. nie zmuszać na siłę do śpiewania, czy wykonywania ćwiczeń sprawiających uczniowi trudność;
5. dawać więcej czasu na opanowanie danej umiejętności, udzielać instruktażu;
6. nie krytykować, nie oceniać negatywnie wobec klasy;
7. podczas oceniania brać przede wszystkim pod uwagę stosunek ucznia do przedmiotu, jego chęci, wysiłek, przygotowanie do zajęć;
8. włączyć do rywalizacji tylko tam, gdzie uczeń ma szanse.

 

Opracowała Kamila Derbis

Wieluń, 21 marca 2011r.